Elnora Van Vinkle, Nhaø thaàn kinh hoïc ñaõ nghæ höu, Phoøng thí nghieäm Millhauser, Tröôøng Ñaïi hoïc New York Khoa Y hoïc. Ñòa chæ thö tín: Murray Hill Stattion, P.O.Box 893, New York, NY 10156 USA

**************************************************************************************

"Toâi vaãn khoâng heát ngaïc nhieân laø NOÙ THÖÏC SÖÏ COÙ TAÙC DUÏNG!!! Quaû laø noù coù taùc duïng. Caùc bieän phaùp ñieàu trò ñôn giaûn naøy laø moùn quaø kyø dieäu giuùp con ngöôøi töï hoài sinh. Toâi khoâng coøn thöùc daäy hoaëc thieáp nguû trong caûnh traàm caûm töø nhieàu tuaàn leã nay. Tröôùc khi toâi aùp duïng lieäu phaùp töï ñieàu trò, haàu nhö ngaøy naøo toâi cuõng rôi vaøo côn traàm caûm. Toâi bò caên beänh traàm caûm kinh nieân ñaõ 50 naêm vaø hoaøn toaøn bình phuïc khoûi caên beänh naøy chæ trong voøng 1 thaùng. Giôø ñaây toâi traøn ngaäp loøng bieát ôn vaø nieàm vui ñoái vôùi cuoäc soáng. Toâi thöïc söï coù moät cuoäc ñôøi môùi". Shirley

**************************************************************************************

"Neáu con khoâng phaùt huy ñöôïc caùi ôû trong taâm hoàn con,

thì caùi maø con khoâng phaùt huy ñöôïc ñoù seõ huûy dieät con."

"Saùch Thaùnh Vònh theo Thaùnh Thomas"

Khi baïn nghieân cöùu baøi vieát naøy vaø hieåu ra veà moân sinh lyù hoïc ñôn giaûn, caùc bieän phaùp töï löïc seõ ñeán vôùi baïn moät caùch töï nhieân. Moïi treû em ñeàu ñöôïc sinh ra cuøng vôùi noãi giaän döõ laønh maïnh. Ñoù laø moät phaàn cuûa phaûn öùng chieán ñaáu hoaëc boû chaïy. Khi cha meï ñoái xöû baát coâng hoaëc boû beâ chuùng ta veà maët tình caûm, duø voâ tình, hoï thöôøng khieán ta phaûi kìm cheá côn giaän döõ chính ñaùng cuûa mình. Cha meï khoâng nhaát thieát phaûi hoaøn haûo, nhöng chuùng ta phaûi ñöôïc pheùp giaän döõ. Vieäc kìm cheá côn giaän coøn nguy haïi hôn laø baûn thaân söï toån thöông vaø thöôøng daãn tôùi söï phieàn muoän vaø traàm caûm trong cuoäc soáng sau naøy. Ngay caû lôøi ru "Nín ñi con" cuõng vì caùc baäc cha meï chöù khoâng phaûi vì con treû. Coù leõ trong thôøi thô aáu cha meï ta cuõng phaûi kìm cheá côn giaän döõ cuûa mình vaø phöông thuoác töï ñieàu trò ñeå hoài phuïc naøy cuõng daønh cho hoï. Khi ñaõ tröôûng thaønh chuùng ta thöôøng voâ thöùc taïo ra nhöõng moái quan heä phuï thuoäc laãn nhau. Ñaây chính laø söï taùi hieän nhöõng moái quan heä thôøi thô aáu nhaèm giaûi toûa noãi giaän döõ vaø ñau khoå bò kìm neùn. Nhieàu ngöôøi trong soá chuùng ta ñaõ tìm thaáy nhöõng ngöôøi ñoàng söï, seáp, vaø beø baïn khieán ta nhôù laïi cha meï mình vaø ta thöôøng thaáy khoâng thoaûi maùi trong nhöõng moái quan heä naøy.

Thöôøng trong naõo ngöôøi coù moät côn luõ giaän döõ. Khi côn giaän bò kìm neùn, nhöõng khoái löôïng coù ñoäc cuûa caùc chaát truyeàn daãn thaàn kinh vaø caùc hoùa chaát coù lieân quan trong naõo laøm taéc ngheõn caùc maïch thaàn kinh nôi löu tröõ kyù öùc veà cha meï chuùng ta (1). Chuùng ta khoâng nhôù ñöôïc chaán thöông thôøi nhoû. Trong quaù trình giaûi ñoäc ñònh kyø, caùc ñoäc toá löu tröõ côn giaän döõ bò kìm neùn naøy ñoät ngoät traøn ngaäp caùc maïch thaàn kinh vaø gaây ra nhöõng trieäu chöùng thaàn kinh khích ñoäng ña daïng nhieàu caáp ñoä töø lo laéng tôùi thònh noä, thaäm chí la heùt chöûi bôùi sai ñoái töôïng. Quaû thöïc noãi giaän döõ thöôøng xuyeân bò ñònh höôùng sai leäch do moät soá vuøng nhaát ñònh bò ngheõn maïch hôn caùc vuøng khaùc. Ñieàu naøy coù nghóa laø côn giaän döõ coù theå bò ñònh höôùng nhaàm ñoái töôïng hoaëc coù theå höôùng noäi ñeå trôû thaønh yù nghó veà toäi loãi hoaëc töï vaãn. Khi yù nghóa vaø tình caûm bò ñònh höôùng sai leäch thì seõ keùo theo beänh traàm caûm, vaø suy nghó trôû neân ñaày tính aûo töôûng hoaëc thaäm chí taâm thaàn. Nhöng caùc trieäu chöùng thaàn kinh khích ñoäng laïi laø quaù trình giaûi ñoäc vaø mang tính hoài phuïc - môû caùc cöûa thoaùt luõ ñeå giaûi toûa noãi giaän döõ bò kìm neùn vaø neáu trong quaù trình bieåu hieän nhöõng trieäu chöùng naøy, chuùng ta taùi ñònh höôùng noãi giaän döõ trong taâm trí vaøo nhöõng keû ñaõ nhuïc maï ta trong quaù khöù thì nhieàu cöûa thoaùt luõ seõ ñöôïc môû, vaø ñieàu naøy giuùp ñaåy nhanh quaù trình hoài phuïc. Quaù trình hoài phuïc laø moät quaù trình giaûi ñoäc ñònh kyø. Noãi theøm khaùt nhöõng chaát kích thích vaø nhöõng chaát gaây nghieän coøn haønh haï cho tôùi khi quaù trình giaûi ñoäc hoaøn taát bôûi vì, gioáng nhö trong pheùp chöõa beänh baèng vi löôïng ñoàng caên, caùc chaát kích thích taïo quaù trình giaûi ñoäc caàn thieát.

Ñeå coù theå hoài phuïc, phaûi nhìn nhaän caùc trieäu chöùng thaàn kinh kích ñoäng naøy nhö laø nhöõng daáu hieäu cuûa boä naõo ñang coá gaéng giaûi toûa nhöõng hoùa chaát thaàn kinh löu tröõ côn giaän döõ vaø baát cöù khi naøo caùc trieäu chöùng xuaát hieän, ta phaûi taùi ñònh höôùng côn giaän döõ tieàm aån tôùi cha meï chuùng ta vaø nhöõng ngöôøi töøng nhuïc maï ta trong quaù khöù. Thay vì kìm neùn nhöõng trieäu chöùng naøy, haõy caûm thaáy noãi sôï haõi, haõy hieåu raèng hieän ñang toàn taïi noãi giaän döõ cô baûn, phaûi giaûi toûa vaø taùi ñònh höôùng côn giaän döõ. Nhoùi ñau trong loàng ngöïc khi ñoái ñaàu ai ñoù trong moái quan heä hieän taïi cuõng laø moät daáu hieäu cuûa côn giaän döõ bò ñeø neùn coù lieân quan tôùi söï thöông toån tröôùc kia. Khoâng nhaát thieát phaûi nhôù laïi söï thöông toån naøy moät caùch töôøng taän, chi tieát. Côn giaän döõ naøy coù theå ñöôïc giaûi toûa baèng caùch ñaäp maïnh tay xuoáng giöôøng vaø quaùt vaøo nhöõng keû töøng laêng nhuïc ta trong quaù khöù trong khi hình dung hoaëc nghó veà hoï. Chuùng ta khoâng taán coâng hoï maø taán coâng caên beänh hoï gaây cho ta. Neáu sôï quaùt to gaây oàn aøo, chuùng ta coù theå taùi ñònh höôùng côn giaän döõ baèng caùch noùi thaàm vôùi cha meï trong yù nghó cuûa chuùng ta. Tieáng cha meï vaêng vaúng trong taâm trí ta vôùi nhöõng caâu noùi ñaïi loaïi "Con phaûi bieát töï xaáu hoå chöù", vaø haõy noùi "Queân ñi" ñeå töï giuùp mình. Caùc trieäu chöùng khaùc cho thaáy noãi giaän döõ ñang xuaát hieän bao goàm noãi lo ngaïi, noãi sôï, söï hoaûng loaïn, nhöõng suy nghó hay haønh vi khoâng kieåm soaùt ñöôïc, chöùng cuoàng, chöùng hoang töôûng vaø söï phaãn uaát. Taát caû nhöõng ñieàu naøy ñeàu laø quaù trình giaûi ñoäc vaø cô hoäi ñeå giaûi toûa vaø taùi ñònh höôùng côn giaän döõ. Haõy ñi qua noãi sôï haõi vaø nhöõng trieäu chöùng khaùc ñeå ñaït tôùi côn giaän döõ vaø taùi ñònh höôùng côn giaän döõ. Caàn taùi ñònh höôùng côn giaän döõ veà maët tinh thaàn caøng thöôøng xuyeân trong ngaøy caøng toát. Caùc trieäu chöùng coù theå laø côn theøm chaát kích thích thuoäc hoùa chaát hoaëc taâm lyù. Chuùng coù theå laø yù nghó veà toäi loãi, keùm töï tin hoaëc töï vaãn, nhöõng thöù naøy phaùt sinh khi côn giaän höôùng vaøo noäi taâm. Caùc trieäu chöùng coù theå laø côn giaän döõ bò ñònh höôùng sai leäch, côn thònh noä hoaëc thaùi ñoä hung haêng, gaây haán vôùi ngöôøi hoaøn toaøn voâ can hoaëc phaàn naøo voâ can. Neáu côn giaän döõ laø maõnh lieät vaø khoâng phuø hôïp vôùi moái quan heä hieän taïi, thì ña phaàn ñaïi dieän cho côn giaän döõ töø veát thöông trong quaù khöù vaø caàn ñöôïc taùi ñònh höôùng vaøo nhöõng taùc nhaân gaây giaän döõ trong quaù khöù. Ñieàu quan troïng laø khoâng ñöôïc ñònh höôùng côn giaän döõ vaøo nhöõng ngöôøi khaùc. Neáu côn giaän döõ maõnh lieät xuaát hieän trong moãi quan heä hieän taïi thì côn giaän döõ thích hôïp coù theå ñöôïc bieåu hieän moät caùch laëng leõ sau khi ta truùt ñöôïc gaàn heát côn giaän baèng caùch ñaám maïnh tay xuoáng giöôøng. Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa caùc taùc nhaân gaây giaän döõ, ví duï nhö nhöõng nhaân vaät quyeàn theá phaùi nam hoaëc nöõ, ñeàu naèm trong maïch thaàn kinh chung vaø vieäc nghó veà taát caû caùc taùc nhaân gaây giaän döõ ôû quaù khöù trong quaù trình giaûi ñoäc seõ giuùp ñaåy nhanh quaù trình giaûi ñoäc. Caùc taùc nhaân naøy coù theå laø hoï haøng, seáp, nhöõng ngöôøi coù chöùc quyeàn, coäng söï hoaëc baïn beø. Ngay caû yù nieäm coi Chuùa Trôøi laø moät ñaáng beà treân quyeàn uy, coù quyeàn phaùn xeùt cuõng ñöôïc löu giöõ cuøng vôùi nhöõng ñaëc ñieåm cuûa nhöõng taùc nhaân gaây giaän döõ trong quaù khöù vaø ñieàu ñoù khieán ta cuõng noåi giaän luoân vôùi Chuùa Trôøi. Chuùa Trôøi thöïc söï ñang giuùp ta laønh beänh.

Thöôøng sau khi giaûi toûa côn giaän seõ xuaát hieän giai ñoaïn cao traøo coù haønh ñoäng choáng traàm caûm nhanh. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø ta ñöôïc ñieàu trò. Giai ñoaïn cao traøo naøy coù theå ñöôïc noái tieáp baèng thôøi kyø traàm caûm hoaëc nguû meâ meät. Giai ñoaïn giaûi ñoäc tieáp theo seõ giuùp giaûi toûa côn traàm caûm. Neân khoùc to vaø giaûi toûa caûm giaùc buoàn phieàn, quaù trình naøy coù theå saâu saéc vaø keùo daøi nhieàu thaùng. Ñau ñaàu, ñoå moà hoâi vaø soát laø chuyeän thöôøng gaëp.

Traïng thaùi sau côn luõ ñaït ñöôïc khi phaàn lôùn côn giaän döõ ñöôïc giaûi toûa. Noù khoâng phaûi laø vieäc khoûi beänh ñoät ngoät maø laø quaù trình giaûi toûa noãi buoàn phieàn vaø traàm caûm töông ñoái nhanh choùng vaø nhöõng bieán ñoäng taâm traïng cuõng chaám döùt. Sau khi phaùt hieän naøy ñöôïc phaùt haønh treân maïng Internet (2), nhöõng ngöôøi chòu khoù suoát ngaøy taùi ñònh höôùng côn giaän döõ thöôøng ñaït tôùi traïng thaùi sau côn luõ trong moät vaøi thaùng. Nhöõng ngöôøi ñaït tôùi traïng thaùi sau côn luõ coù cuøng nhöõng ñaëc ñieåm nhö Arthur Janov (3) moâ taû. Hoï caûm thaáy linh hoaït nhöng maõn nguyeän, raát thaân thieän nhöng thích ñöôïc coâ ñôn, raát kieân nhaãn nhöng khoâng theå bò thuùc eùp, caûm thaáy buoàn nhöng khoâng bò traàm caûm vaø hoï coù ñöôïc nieàm vui. Hoï thieát laäp nhöõng moái quan heä laønh maïnh hôn, khoâng bò mieãn cöôõng vaø khoâng coù khaû naêng baïo löïc tröø tröôøng hôïp töï veä. Hoï coù phong thaùi thong dong, deã nguû vaø khoâng rôi vaøo traïng thaùi nguû meâ meät nöõa. Hoï laøm vieäc hieäu quaû vaø ñi tìm nieàm vui sau giôø laøm vieäc. Trí nhôù ngaén haïn vaø khaû naêng taäp trung ñöôïc naâng cao. Chæ soá thoâng minh gia taêng. Caùc hoài öùc tuoåi thô trôû laïi maø khoâng ñi keøm vôùi nhöõng tình caûm ñau ñôùn nöõa. Loøng vò tha khoâng phaûi laø haønh ñoäng voâ thöùc nhöng ñeán töï nhieân khi côn luõ giaän döõ ñaõ hoaøn toaøn bieán maát, vaø quan heä vôùi cha meï, duø coù theå coù luùc ñaõ töøng caêng thaúng nhöng giôø raát thaân thieän. Noãi giaän döõ seõ vöøa phaûi vaø lieân quan nhieàu hôn ñeán caùc moái quan heä hieän taïi maëc duø coù theå vaãn laãn ñaâu ñoù noãi giaän döõ trong quaù khöù bôûi vì côn luõ naøo qua ñi chaúng ñeå laïi lôùp buøn ñoïng trong thôøi gian daøi. Ñieàu naøy nghóa laø coù theå seõ caàn tieáp tuïc taùi ñònh höôùng noãi giaän döõ trong khoaûng 1 naêm. Caàn tieáp tuïc caûm thaáy noãi giaän döõ vaø cö xöû bình tónh, neáu caàn, trong caùc moái quan heä hieän taïi bôûi vì caùc daây thaàn kinh coù theå laïi bò ngheõn vaø tình traïng thay ñoåi taâm tính coù theå taùi xuaát hieän.

Tình traïng nhieãm ñoäc trong naõo gaây ra tình traïng cöôøng phaùt hoaëc thieáu phaùt trieån cuûa tuyeán yeân vaø caùc cô quan kieåm soaùt khaùc, daãn ñeán caên beänh ngoaïi bieân. Khi quaù trình giaûi ñoäc keát thuùc, tình traïng roái loaïn taâm thaàn-cô theå, ñöôïc goïi laø roái loaïn thaàn kinh, seõ bieán maát. Theå löïc ñöôïc caûi thieän ñaùng keå bôûi vì caùc tuyeán thaàn kinh ñöôïc thoâng suoát, vaø heä thaàn kinh coù theå thöïc hieän coâng vieäc giaûi ñoäc haøng ngaøy. Neáu khoâng coù thöông toån cô quan khoâng cöùu chöõa ñöôïc thì tình traïng roái loaïn theå löïc chaéc chaén seõ bieán maát, ñaëc bieät trong tröôøng hôïp coù söï thay ñoåi cheá ñoä aên. Loaïi boû nhöõng thöùc aên cheá bieán hoaëc naáu quaù chín seõ giuùp ruùt ngaén quaù trình phuïc hoài. Nhöõng ngöôøi trong traïng thaùi sau côn luõ thöôøng khoâng thích nhöõng thöùc aên giaøu chaát ñaïm nhö thòt caù hoaëc chaát kích thích vaø thaáy raèng hoï töï nhieân chuyeån sang cheá ñoä aên kieâng vôùi caùc moùn aên sô cheá qua. Kieâng caùc chaát kích thích, ñöôøng tinh cheá, nguõ coác vaø saûn phaåm söõa coù theå giuùp phoøng choáng caùc trieäu chöùng thaàn kinh vaø traàm caûm trong töông lai.

Sau thôøi kyø buøn ñoïng, caùc xuùc caûm thoâng thöôøng ñöôïc khoâi phuïc. Tình traïng nghieän ngaäp chaám döùt. Cuoái cuøng ñaõ böôùc sang giai ñoaïn oån ñònh, khoâng phaûi laø cao traøo nhöng ñöôïc coi laø hoaøn toaøn thoaùt khoûi söï lo laéng, traàm caûm. Chuùng ta ñöôïc taùi sinh vôùi khaû naêng yeâu vaø ñöôïc yeâu.

"Neáu con phaùt huy ñöôïc caùi ôû trong taâm hoàn con,

thì caùi maø con phaùt huy ñöôïc ñoù seõ cöùu roãi con."

"Saùch Thaùnh Vònh theo Thaùnh Thomas"

Caâu chuyeän cuûa toâi: Toâi khoâng phaûi laø moät ñöùa treû bò laïm duïng neáu xeùt theo nhöõng chaån möïc cuûa xaõ hoäi, nhöng töø nhoû ñaõ bò meï toâi quaúng vaøo noâi ñeå maø "gaøo leân cho thoûa" vaø laéng nghe cha toâi noåi xung, chöûi bôùi khoâng phaûi vôùi toâi vaø vôùi meï vaø caùc anh chò toâi. Toâi hoïc ñöôïc caùch kìm cheá côn giaän chính ñaùng cuûa mình töø khi coøn raát nhoû. Toâi laø moät ñöùa treû töï kyû vaø khi böôùc vaøo löùa tuoåi hai möôi, toâi bò chuaån ñoaùn maéc chöùng beänh voâ caûm vaø bò giam 4 naêm trong khu beänh ñieân hung döõ cuûa beänh vieän taâm thaàn. Phaàn lôùn thôøi gian toâi phaûi ôû trong phoøng loùt ñeäm xung quanh vaø truùt caêm hôøn vaøo chieác aùo cho ngöôøi ñieân vôùi hai tay aùo coät vaøo nhau, hoaëc toâi höôùng noãi giaän döõ vaøo trong thaønh côn thaát voïng muoán töï vaãn. Moät trong nhöõng lieäu phaùp baèng "soác" khoâng theå khieán toâi baát tænh vaø toâi thaáy mình ñau ñôùn, hoaûng loaïn khi doøng ñieän lan toûa khaép cô theå. Cô theå toâi gioáng nhö bò gieát cheát baèng ñieän nhöng laïi vaãn soáng. Trong ba möôi naêm tieáp theo, toâi bò giam trong hôn 20 beänh vieän, ñöôïc chaån ñoaùn tôùi lui nhieàu laàn, bò eùp uoáng moïi loaïi thuoác duøng ñieàu trò beänh taâm thaàn vaø phaûi uoáng nhöõng thöù thuoác gaây nghieän naëng. Naêm 60 tuoåi, toâi ñöôïc chaån ñoaùn roái loaïn taâm thaàn theå traàm caûm, sau ñoù laø traàm caûm theå ñieân, vaø coù trieäu chöùng beänh Eczema (maát trí nhôù) vaø Parkinson (Lieät xung). Trong nhöõng naêm ñaèng ñaüng ôû beänh vieän, chæ duy nhaát coù moät y taù hieåu nhöõng gì toâi muoán. Coâ vaøo phoøng toâi khi toâi ñang bò troùi vaøo giöôøng, côûi troùi cho toâi vaø ñöa cho toâi moät khay ñaày ñóa nhöïa. Coâ noùi: "Haõy neùm chuùng vaøo töôøng, baïn thaân meán". Giaù nhö toâi bieát caùch veõ hình cha meï toâi leân töôøng, coù theå toâi ñaõ bình phuïc. Toâi muoán bò giam trong beänh vieän. Khoâng bao giôø toâi bieát lyù do taïi sao, nhöng noù laø "söï kích hoaït" cho moät suy nghó kyø quaëc - söï taùi laäp caûm giaùc bò nhoát trong caùi giöôøng cuõi cuûa toâi - vaø laø cô hoäi ñeå toâi coù noãi giaän döõ chính ñaùng vôùi cha meï mình. Khi toâi söû duïng bieän phaùp töï ñieàu trò neâu trong baøi naøy, toâi ñaõ hoaøn toaøn bình phuïc trong moät thôøi gian ngaén. Haõy ñoïc baøi vieát naøy caån thaän tröôùc khi baïn baét ñaàu aùp duïng vaø haõy cho toâi bieát baïn phaûi maát bao laâu ñeå ñaït tôùi traïng thaùi sau côn luõ.

Lôøi minh ñònh. Caùc phöông phaùp töï chöõa trò naøy mang tính tö vaán ñöôïc thöïc hieän trong nhöõng chöông trình goàm 12 böôùc vaø khoâng daønh cho treû nhoû ñang chòu söï quaûn lyù cuûa cha meï maø khoâng ñöôïc söï ñoàng yù cuûa cha meï. Caùc phöông phaùp naøy an toaøn khi noãi giaän döõ ñöôïc taùi ñònh höôùng vaø khoâng coù caùc ñieàu kieän beänh taät traàm troïng. Toâi khoâng theå chòu traùch nhieäm veà baát kyø söï hieåu sai leäch nhöõng cô cheá taâm sinh lyù. Neáu baïn söû duïng nhöõng phöông phaùp naøy baïn phaûi töï chòu traùch nhieäm. Baøi vieát naøy khoâng ñeà nghò phaûi taïm ngöng vieäc ñieàu trò hoaëc söû duïng caùc loaïi thuoác do baùc só keâ toa. Caùc phöông phaùp töï ñieàu trò naøy coù theå söû duïng ñoàng thôøi vôùi caùc phöông phaùp vaø thuoác ñieàu trò. 9/9/99

**************************************************************************************

**************************************************************************************